Những đặc trưng nổi bật của chim yến (P2)

Ngày nay, với nhu cầu sử dụng yến sào Khánh Hòa làm món ăn để bồi bổ cơ thể, chúng ta đã và đang phát triển nghề nuôi chim yến thành nghề trọng điểm. Vậy chim yến có những đặc điểm như thế nào? 

Chim yến dò đường bằng âm thanh

Chim yến phát ra âm thanh gọi là âm dội để dò đường. Âm dội có 2 xung liên tiếp, mỗi xung là 1 – 2 ms. Mỗi con chim có đỉnh tần số âm thanh khác nhau nên khi nhận được âm dội, chim có thể xác nhận âm dội của chính mình. Âm dội gặp vật cản sẽ dội lại để chim nghe và thấy được vật cản trước mắt và tránh đi. Trong nhà yến tối thẳm có hàng nghìn con, nghìn tổ chỉ cách nhau vài mm, khi chim bay về chỉ trong vài phút là đã tìm đến tổ chui vào, không va chạm tường, cầu thang, ván ngăn… Mỗi tổ có 1 cấu trúc riêng biệt do chim tạo ra nên sẽ cho âm dội phản hồi đặc trưng, chỉ có chim làm tổ mới nhận ra tổ của mình. Chim non chỉ biết phát âm dội khi rời tổ.

Tập tính sinh sản của chim yến

Tổ của chim Yến, còn gọi là yến sào Khánh Hòa được làm trên các bề mặt dốc đứng bằng chính nước bọt của chúng. Trung bình yến sào Khánh Hòa nặng từ 8 – 12gr. Chim sống trong môi trường cực tối và cực ẩm, mang tính âm. Tuy sống trong môi trường mang tính âm, nhưng chim lại là loài có thuộc tính dương cực mạnh.

Tính dương được thể hiện rõ rệt trong tập tính sống của loài. Chim bay cả ngày không ngừng nghỉ từ sáng sớm đến chiều muộn, chim di chuyển với tốc độ cao và khoảng cách rất xa. Yến luôn cử động, luôn di chuyển và luôn ở trên không, không bao giờ đậu trừ khi về tổ. Ngoài ra, Yến là một loài săn mồi siêu hạng trên không trung với những con mồi li ti như đầu tăm với tốc độ bay có khi lên đến 160km/giờ.

Chim yến năm 1 tuổi thì trưởng thành, kết đôi và sinh sản. Chim kết đôi cả đời, cả hai cùng ấp và nuôi con. Vào khoảng tháng 3 âm lịch là mùa yến động dục sinh sản. Chim làm tổ xong là bay lượn kêu ríu rít liên tục trong nhiều giờ và kéo dài khoảng 10 ngày sau thì chim đẻ trứng trong tổ.

Chim làm tổ về đêm vì ban ngày phải đi kiếm thức ăn, tổ do chim đực xây dính lên thành tường hay ván gỗ.

Đôi chim yến chọn một chỗ thích hợp trên vách tường hay trên tấm ván để xây tổ. Vị trí này được giữ cố định trong suốt cuộc đời của đôi chim nếu không có biến động môi trường hay chim bạn bị chết.

Yến làm tổ bằng nước bọt tiết ra từ tuyến nước bọt (phát triển lớn hơn trong thời gian làm tổ) nằm dưới lưỡi. Tuyến nước bọt này có kích thước cực đại vào tháng 2-3 và thấp nhất vào tháng 8-10, sau đó xẹp xuống bình thường. Nước bọt gặp không khí sẽ khô lại sau khoảng 2-3 giờ.

Trong khi đẻ trứng, chim vẫn tiếp tục làm tổ có thể cao thêm 1-2 cm. Một đêm chim làm được khoảng 1mm mép tổ với khoảng 0,13 – 0,15gr nước bọt tiết ra.

Chim đẻ vào khoảng từ 2 – 4 giờ sáng. Trứng thứ hai đẻ sau trứng thứ nhất 3 ngày và có thể tới ngày thứ 6 nhưng thời gian trứng nở chỉ cách nhau hơn 1 ngày, tối đa là 4 ngày vì sau khi đẻ lần thứ 2 chim mới ấp.

Nhiệt độ tổ ấp là 33,5 – 34 độ C, thời gian ấp khoảng 26 – 29 ngày. Tỷ lệ trứng nở tự nhiên là 88 – 89% cho lứa đầu và 73 – 74% cho lứa sau. Sau khi ấp khoảng 11 ngày, tim phôi trứng xuất hiện, ngày thứ 15 tim phôi đập mạnh và thấy rõ.

Ở lứa đẻ đầu, chim non rời tổ sau 43 ngày sau khi nở, còn lứa thứ hai thì phải 45 – 47 ngày tuổi khi lông cánh sơ cấp thứ 7 mọc hoàn chỉnh và trọng lượng chim non đạt 14,4 – 14,7gr.